Renowacja siodła rowerowego – obijanie skórą naturalną

Rower jest jednym z moich hobby. Lubię jeździć i lubię się zajmować rowerami. Więc tym razem będzie coś z tej branży. Odnowiłem siodełko rowerowe. Współczynnik lansu +5.

Za pacjenta posłużyło mi siodełko Elina Super Pro z lat 75-80 dwudziestego wieku. Siodełko to było montowane w rowerach sportowych wyższej klasy. Wykonane jest z nylonu obitego czarną skórą oraz posiada regulowany naciąg. Mimo pozornej twardości siodło jest bardzo wygodne. Właśnie dzięki regulacji, oraz pewnie dlatego, że pracowali nad nim Japończycy. Dziwni są, ale na technologii znają się jak mało kto.

Siodełko było dość brzydkie z tyłu. Widocznie kiedyś się przetarło i poprzedni właściciel postanowił je podkleić. Zrobił to solidnie, ale kwestie estetyczne trochę ucierpiały. Mimo tego, tak jak z monitorem nie chciałem się rozstać, tak i to siodłu chciałem trochę żywot wydłużyć.

Zawsze to kilka gram plastiku na wysypisku mniej, prawda?

Siodło będzie obite skórą naturalną 1mm i wykończone skręcanymi nitami kaletniczymi. Niezbędne rzeczy kupiłem w sklepie juchcik.pl.

Oczywiście można obić je skajem (sztuczną skórą) lub innymi materiałami, ale proces będzie trochę się różnił.

Zaczynamy

Pierwszą czynnością jest zerwanie starego obicia. Niektóre są tylko klejone, inne są jeszcze przypinane zszywkami tapicerskimi, jeszcze inne nie posiadają obicia, a jedynie gładkie lico pianki.

W moim przypadku, pod „tapicerką” była cienka warstwa sparciałej, starej pianki, rzędu 1mm. Po oddzieleniu powłoki zewnętrznej pozostała ruina. Usuwamy resztki gąbki i kleju od wewnętrznej strony skorupy. Ja posłużyłem się lekkościernym mleczkiem do czyszczenia łazienek a pozostałości kleju pozbyłem się rozpuszczalnikiem.

Cały proces zajął mi ponad godzinę tarcia i szorowania, ale dla pocieszenia powiem, później będzie już lekko i przyjemnie.

A tak wygląda po czyszczeniu:

Rozplanowuję i nawiercam otwory na przyszłe nity. Szczerze mówiąc, dwa z ośmiu otworów nie wypadły najładniej. No cóż, widać to było dopiero po wywierceniu. Posłużę się kaletniczymi nitami skręcanymi 7mm. Nity nie są konieczne, będą robić za ozdobę.

Będzie 8 nitów, dwa z przodu i sześć w tylnej części.

Nity skręcane można zastąpić gwoździami miedzianymi z ładnie rozbitą główką. Główkę najlepiej rozklepuje się młotkiem z bitnią kulistą. Po rozbiciu ucina się gwóźdź na długość nieco większą niż długość otworu razem ze wszystkimi warstwami materiału i rozklepuje z drugiej strony np. punktakiem. To tak informacyjnie, nitowanie nie jest głównym obiektem tego artykułu ;)

Forma

Siodło należy owinąć gazetą, tak aby możliwie mocno przylegała do jego powierzchni. Na zgięciu przy krawędzi siodła zaznaczyć ołówkiem linię. Gazetę rozwijam i wycinam obrys szerszy o mniej-więcej centymetr od szkicu w części przedniej i o 2 cm w części tylnej. Naddatek będzie służył za zakładki do podklejenia od spodu. Tak wyciętą formę zakładam ponownie na skorupę i dopasowuję docinając zbyt duży nadmiar. Jeśli coś mi nie pasuje, powtarzam proces od nowa. Bawiąc się w to pierwszy raz, polecam zostawić sobie sporo materiału, wedle zasady „mierz dwa razy, tnij raz” albo „łatwiej uciąć niż dosztukować”. W dalszym procesie skóra poddana formowaniu będzie się rozciągać. To też należy wziąć pod uwagę. Jeśli jestem pewien formy, przenoszę ją na płat skóry.

Materiał

Siodło obijam świńską skórą 1mm. Grubszej niż 1,5mm nie polecam, bo może być już trochę za sztywno i ciężko w czasie formowania, zwłaszcza na zgięciach. Na to konkretne siodło poszedł płat ok 23x35cm, z tym że ja mogłem sobie pozwolić na trochę mniej odpadów, bo robię to już po raz kolejny. Z płata wielkości A3 będzie sporo ścinków, ale je można wykorzystać w różnych innych ozdóbkach. O tym później.

Teraz dwa pojęcia, które warto znać: lico – wierzchnia, gładka strona skóry; mizdra – spodnia, mechata strona.

Odrysowany kształt przyszłego obicia wycinam nożykiem.

Formowanie

Wyciętą skórę moczę minutę-dwie w wodzie. Dzięki temu skóra zrobi się miękka i podatna na formowanie. Wilgotną skórę przykładam mizdrą do plastiku (licem na zewnątrz!) i zaczynam ręczne ugniatanie, rozciąganie, głaskanie, aż do uzyskania możliwie gładkiej powierzchni. Zajmuje mi to ok 15min. Skórę zawinąć pod spód. Od dołu robię zakładki. Zwrócić należy uwagę na czubek, aby był możliwie gładko naciągnięty, albo aby zakładki były w miarę równe.

Przepraszam za jakość zdjęć w tej części; w kuchni mam fatalne światło i z małej małpki ciężko coś wykrzesać.

Tak wygląda różnica między skórą suchą a mokrą:

A tu już formowanie:

Obciągnięte siodło zostawiam do wyschnięcia. Nie wolno suszyć na grzejniku czy na słońcu, najlepiej zostawić je w przeciągu, na jakimś kubku, aby powietrze miało swobodny przepływ dookoła.

Po paru godzinach skóra zrobi się na tyle sztywna że można ją bez problemu ściągnąć z formy, a ona zachowa swój kształt. Nie trzeba tego robić. Choć ja to zrobię :)

Szydłem przebijam otwory w skórze, pokrywające się z otworami w siodełku. Następnie otwory należy powiększyć do średnicy nitów. Można to robić na dwa sposoby. Lepszym jest mocne zmoczenie okolicy otworu i rozciągnięcie skóry do pożądanego wymiaru. Skóra wtedy jest mocniejsza. Ja zrobiłem to w gorszy sposób, tj gdzie się dało zrobiłem je dziurkaczem, a gdzie nie miałem już podejścia – wierciłem w skórze, używając jako prowadnic wywierconych już otworów w siodle. Skóra jest sztywna, wierci tak dobrze, jak drewno.

Tutaj widać wpasowane już nity. Przy drugim nicie od dołu widać paskudną szramę, którą niechcący zrobiłem szydłem. Zdarza się. Miejsce takie należy zwilżyć i rozgłaskać.

Klejenie

Plastik od spodu należy odtłuścić. Ja użyłem, jak zwykle, alkoholu izopropylowego. Uwaga! Nitro może uszkodzić (ściąć) skórę do takiego stopnia, że nie da się już jej później uratować! Klejenie przeprowadzam zgodnie z instrukcją z opakowania, więc nie będę się nad nią rozwodzić. Kleję tylko od spodu. Należy użyć kleju dającego elastyczne połączenie – w moim wypadku był to butapren.

Uważaj, aby nie pobrudzić skóry klejem. Tam gdzie jest klej, tam kolor nie chwyci!

Kleiłem na trzy etapy. Najpierw część tylna i zakładki, potem środkowa, na końcu czubek. Trwa to dłużej, ale jest większa pewność że poprawnie się naciągnie skórę. Wykałaczki robią za rozpórki, tak aby posmarowana klejem skóra nie zetknęła się z posmarowanym plastikiem wcześniej, niż ja tego będę chciał.

Ozdobniki

Ten punkt można całkowicie pominąć, w kontekście całego siodła. Ale polecam jednak przeczytać ;)

W pierwszym podejściu, nie było ich w planach. Później postanowiłem je dodać, tylko dla lansu ;) Wybrałem „tabliczkę” ze swoim imieniem pomiędzy dwoma środkowymi nitami.

Oczywiście, również ze skóry.

W programie cad narysowałem sobie kształt tabliczki i wybrałem czcionkę. Wydrukowałem w skali 1:1 i wyciąłem. Wybrałem ścinek ładnej skóry, na którym napis się zmieści. Lico zwilżyłem wodą, przyłożyłem wydruk i za pomocą długopisu kulkowego odbiłem krawędzie w wilgotnej skórze. I tu popełniłem pierwszy błąd. Próbowałem odbić przyszły rowek na szew, ale wyszedł krzywo. Zdarza się. Odbić należy też środki łuków po prawej i lewej stronie. Wydruk już nie będzie potrzebny.

Skórę utrzymując cały czas w stanie dość solidnie wilgotnym, poprawiam tłoczenie krawędzi małym śrubokrętem płaskim, trzymając go pionowo. Następnie wykonuję cieniowanie napisu trzymając śrubokręt prawie płasko. Wgłębienia schodzą się w stronę litery, kończąc się na linii wcześniej wyciśniętej wkrętakiem. W ten sposób litery staną się wypukłe względem swojego bezpośredniego otoczenia. Wyciąłem owal znaczka.

I teraz nastąpił drugi błąd. Radełkiem do tego przeznaczonym, albo cyrklem z dwoma igłami należy wyznaczyć otwory pod szew. Oczywiście, w krzywo wygniecionym rowku, otwory będą również krzywo umieszczone. W dodatku, aby szycie było wygodne, należy przebić szydłem dość spore dziury. A rowek był zbyt blisko krawędzi, więc jedna z dziurek przedarła się. Nie zważając na to, obszyłem cały znaczek na około.

Do sfazowania krawędzi zastosowałem urządzenie do wycinania skórek, które można znaleźć w kosmetyczkach Waszych Pań :)

Użyłem zbyt grubej nici, za blisko brzegu i w krzywym rowku. Katastrofa. Więc zrobiłem drugi znaczek, już bez szycia :]

Tym razem nie odbijałem rowka z wydruku. Wytłoczyłem literki, wyciąłem owal. Papierem ściernym wyszlifowałem w miarę ładne zaokrąglenia. Za pomocą narzędzia do wycinania skórek uciąłem krawędzie, aby dobrze się prezentowały. Uwaga, im cieńsza skóra, tym trudniej zrobić to równo.

Grafionem wygniotłem, w nadal wilgotnej skórze, owal w odległości 2mm od krawędzi. Teraz wyszło znacznie lepiej.

Wykończenie

Są specjalne farby do skór, ale ja już nie chciałem iść w kolejne koszty. Dobrze się sprawdzają bejce do drewna spirytusowe i bejce nitro. Skórę odtłuszczam izopropylem. Może być też czysta wódka, żadne kolorowe. Do czyszczenia nitro lepiej unikać! Maluję dwie-trzy warstwy.

Jak tylko farba podeschła, nie mogłem się powstrzymać i nie spróbować złożyć wszystkiego w całość :)

Pozostaje tylko zabezpieczyć skórę. Sposobów na to jest sporo. Jednak, ze względu na warunki atomosferyczne, z jakimi skóra może się stykać, odrzuciłem woski i balsamy. Bałem się że wosk, zwłaszcza dość miękki pszczeli, jakim dysponuję, może się topić pod wpływem ciepła pośladków i zostawiać ślady na odzieży. Skupiłem się na olejkach i tłuszczach. Wybrałem olejek do pielęgnacji skórzanego oporządzenia jeździeckiego (siodeł i uprzęży). Olejek tego typu ma właściwość sieciowania (polimeryzowania) w strukturze skóry, co nadaje jej sprężystość i powoduje że woda nie wnika do wnętrza. Do impregnacji nie nadają się oleje stosowane w kuchni! Podobno, można zastosować oliwę z oliwek, ale nie testowałem tego i nie potwierdzam. W sklepach obuwniczych można poszukać tłuszczy w formie stałej, podobno bardzo dobre są tłuszcze firmy Palc oraz Tarrago (Mink Oil). Olejki nakłada się pędzlem, szmatką czy wacianym tamponem, czeka do wyschnięcia (kilka godzin) i powtarza czynność do czasu aż skóra przestanie „pić”. Tłuszcze najlepiej nakładać palcem, aby ciepłota ciała trochę go rozrzedziła i otworzyła pory skóry. Odczekać parę godzin i przetrzeć szmatką. W razie konieczności powtórzyć.

Specyfik tego typu warto mieć, przydaje się również do dbania o buty, odzież skórzaną, paski, paski do zegarków, a w przypadku kobiet, o torebki. Do skór licowych oczywiście, do zamszu i nubuku stosuje się inne mazidła.

Siodło po natłuszczeniu prezentuje się tak:

Widać różnicę między siodełkiem jeszcze niezabezpieczonym (Amoeba Hussar MTB, po prawej), a siodełkiem przetartym specyfikiem do skóry. Oba siodła pomalowane były taką samą bejcą, to olejek ma właściwość przyciemnienia skóry. Przy okazji, na drugim siodle widać, gdzie nałożyłem za dużo kleju – tam farba nie chwyciła.

Dotarliśmy prawie do końca, nie pozostaje nic innego, jak zamontować do roweru i trzaskać kilometry ciesząc się “nowym”, wygodnym fotelem :)

I to by było na tyle. Zamiast skóry można zastosować skórę syntetyczną czy jakieś fikuśne futerko, co kto lubi. Wtedy proces się trochę upraszcza, odpada parę godzin na schnięcia w różnych etapów i na impregnację. Skaj, zamiast moczyć w wodzie, uplastycznia się ciepłym powietrzem z suszarki, więc też będzie szybciej to szło. Ale skaj to już nie to samo co prawdziwa skóra…